Bazı hayvan ve bitkilerin neslinin tükenmesine neden olan insan davranışları nelerdir?

Bazı hayvan ve bitkilerin neslinin tükenmesine neden olan insan davranışları nelerdir?

Bazı hayvan ve bitkilerin neslinin tükenmesine yol açan insan davranışları, doğrudan ya da dolaylı yollarla canlıların yaşam alanlarını, beslenme düzenlerini ve üreme döngülerini bozar. İşte bu olumsuz davranışlardan bazıları:

🔥 1. Habitat Tahribatı (Yaşam Alanlarının Yok Edilmesi)

• Ormanların kesilmesi, bataklıkların kurutulması, tarım ve yerleşim alanlarına dönüştürülmesi gibi uygulamalar hayvanların ve bitkilerin yaşam alanlarını yok eder.

• Örnek: Orangutanların nesli, palmiye yağı üretimi için ormanların yok edilmesi nedeniyle tehdit altındadır.

💣 2. Aşırı ve Yasadışı Avcılık

• Ticari kazanç için fildişi, kürk, boynuz gibi hayvan ürünlerinin peşinde yapılan avcılık, türleri hızla azaltır.

• Örnek: Nesli tükenen Kuzey Beyaz Gergedanı, avcılığın en trajik örneklerinden biridir.

💊 3. Kimyasal Kullanımı ve Kirlilik

• Tarımda kullanılan pestisitler, hayvanların ve bitkilerin yaşamını doğrudan etkiler.

• Suya karışan sanayi atıkları ve plastik kirliliği, özellikle sucul canlıların neslini tehlikeye sokar.

• Örnek: Arı ölümleri, tarım ilaçlarının kontrolsüz kullanımıyla ilişkilidir.

🌡️ 4. İklim Değişikliği

• Sıcaklıkların artması, buzulların erimesi ve deniz seviyesinin yükselmesi, bazı türlerin yaşadığı alanları yok eder.

• Örnek: Kutup ayıları, buzulların erimesiyle avlanacak alan bulmakta zorlanıyor.

🧬 5. Yabancı Türlerin Yayılması

• İnsanlar, farkında olmadan ya da bilinçli olarak bazı bölgelerde doğal olmayan türleri yayar.

• Bu türler, yerli türlerin yaşam alanlarını işgal ederek onların yok olmasına neden olabilir.

• Örnek: Avustralya’ya getirilen tavşanlar, doğal dengeyi bozarak birçok yerli türün tükenmesine yol açtı.

🏗️ 6. Aşırı Kalkınma ve Kentsel Yayılma

• Yol, baraj, maden ve şehir projeleri doğal alanları yok eder.

• Bu da hem bitkilerin hem hayvanların göç edememesine veya yok olmasına neden olur.

📦 7. Bitki Kaçakçılığı ve Yasadışı Toplama

• Nadir veya süs değeri yüksek bitkilerin sökülüp satılması, onların doğada yeniden çoğalmasını engeller.

• Örnek: Salep orkidesi, aşırı toplanma nedeniyle tehlike altında.

• Canlıların doğal yaşam alanlarına zarar vermek
• Bilinçsiz ve kaçak olarak avlanmak
• Hava, su ve toprak kirliliğine neden olmak
• Orman yangınına sebep olmak

Ülkemizde, nesli tükenmekte olan hayvanlardan bazıları şunlardır:

• Akdeniz foklarının ülkemizde en çok görüldüğü yer Foça sahilleridir. Balıkçılar tarafından sürekli avlanma, yaşam alanlarının turizme açılması ve çevre kirliliği nedenleriyle soyları tükenme tehlikesi içindedir.

• Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan Hatay dağ ceylanı, koruma altına alınmıştır.

• Kızıl akbaba, ülkemizde, nesli en hızlı tükenen canlılardan birisidir. Pek çok ülkede nesli tükenmiştir. Toros ve Ilgaz dağlarında, Ankara ve Eskişehir’in engebeli bölgelerinde yaşar.