Kur’an-ı Kerim

Kur’an-ı Kerim

Kur’an-ı Kerim bizim için neden önemlidir?

İnsan, Allah’ın (c.c.) yarattığı üstün ve şerefli bir varlıktır. Rabb’imiz (c.c.) kullarını çok sevmekte, onların iyiliğini istemektedir. İnsanın dünyada ve ahirette mutlu olmasını, huzurlu yaşamasını amaçlamaktadır. Bu sebeple de Allah (c.c.), insanı dünyada başıboş bırakmamıştır. Ona dünyada nasıl yaşaması gerektiğini öğretmek, sorumluluklarını bildirmek, mutlu ve huzurlu yaşamanın yollarını göstermek için tarih boyunca pek çok peygamber göndermiştir. Peygamberlik Hz. Âdem (a.s.) ile başlamış, Hz. Muhammed (s.a.v.) ile son bulmuştur. Rabb’imiz (c.c.), gönderdiği peygamberlerin bazılarına kitaplar vermiştir. Bunlar ilahi kitaplardır. İlahi kitap, Allah (c.c.) tarafından peygamberler aracılığıyla ve vahiy yoluyla gönderilen kitaplara denir.

Kur’an-ı Kerim, Fâtiha suresi ile başlayıp Nâs suresi ile biten Hz. Muhammed’e indirilen ve kendine has özellikleri olan ilahi kitaptır. (Dini Terimler Sözlüğü, s. 209.) Bu yüce kitap Allah (c.c.) tarafından indirilmiştir ve onda sadece Rabb’imizin (c.c.) sözleri bulunur. Bu durum birçok ayette açıkça belirtilmektedir. Örneğin, bir ayette şöyle buyrulmaktadır: “Bu kitabın, âlemlerin Rabb’i tarafından indirilmiş olduğunda asla şüphe yoktur.” ( Secde suresi, 2. ayet.)

Kur’an-ı Kerim ilk olarak Arap toplumuna indirilmiştir. Bundan dolayı da onun orijinal dili Arapçadır. Bu durum bir ayette şöyle belirtilmektedir: “Ve böylece biz onu Arapça bir hüküm (hikmetli bir söz) olarak indirdik…” (Ra’d suresi, 37. ayet.) Kur’an, Arapça indirilmesine rağmen herkes onu okuyup anlasın diye hemen hemen bütün dünya dillerine çevrilmiştir. Kur’an; ırk, renk, dil, milliyet ayrımı gözetmeksizin tüm insanlığa hitap eden evrensel bir ilahi kitaptır. Bundan dolayı yüce kitabımızın emir yasak, öğüt ve uyarıları bütün insanlara yöneliktir. Kur’an, Hz. Muhammed’e (s.a.v.) evrensel uyarıcılık görevini yapması için indirilmiştir. Bu durum bir ayette şöyle açıklanır: “…Bu Kur’an bana, kendisiyle sizi ve ulaştığı herkesi uyarmam için vahyolundu…” (En’âm suresi, 19. ayet.) Kur’an, Yüce Allah (c.c.) tarafından Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’e (s.a.v.) vahyedilmiştir ve son ilahi kitaptır. Ondan sonra artık kutsal kitap gönderilmeyecektir. Zaten ilahi kitaplar peygamberlere gönderilir ve peygamberlik de Hz. Muhammed’le (s.a.v.) son bulmuştur. Kur’an-ı Kerim, Allah’ın (c.c.), koruması altındadır. Yüce kitabımızı değiştirmeye, onun aslını bozmaya kimsenin gücü yetmez. Bu hususla ilgili olarak Yüce Allah (c.c.) şöyle buyurur: “Kur’an’ı kesinlikle biz indirdik, elbette onu yine biz koruyacağız.” (Hicr suresi, 9. ayet.)

Kur’an’ın indiriliş süreci, 610 yılının Ramazan ayının Kadir Gecesi’nde başladı. Bundan sonra da belli aralıklarla Kur’an ayetleri Sevgili Peygamberimize (s.a.v.) indirilmeye devam etti. Kur’an, yaklaşık yirmi üç yılda tamamlandı. Kur’an ayetlerini Peygamberimize (s.a.v.) Cebrail (a.s.) getirmiştir. Bu sebeple Cebrail’e (a.s.) vahiy meleği de denilmektedir.

Yüce Allah (c.c.), Kur’an’da birçok konuda açıklamalar yapmıştır. Örneğin, bize kendisini tanıtmıştır. Rabb’imiz (c.c.) Kur’an-ı Kerim’i göndererek bize, kendisine niçin ve nasıl ibadet etmemiz gerektiğini de öğretmiştir. Dünyada görevlerimizin ve uymamız gereken ilkelerin neler olduğunu açıklamıştır. İnanan, ibadetlerini yerine getiren, doğru ve iyi insanların ödüllendirileceğini müjdelemiştir. Kur’an’a uyanların hidayete yani doğru yola ulaşacağını anlatmıştır. Bu konuyla ilgili bir ayette Rabb’imiz (c.c.) şöyle buyurmuştur: “… Bu kitabı da sana, her şey için bir açıklama, bir hidayet ve rahmet kaynağı ve Müslümanlar için bir müjde olarak indirdik.” (Nahl suresi, 89. ayet.)

Yüce kitabımız Kur’an, bölümler hâlinde ve belli bir süreç içerisinde indirilmiştir. Bu süreçte indirilen ayet ve sureler, Kur’an kitap hâline getirilirken rastgele dizilmemiştir. Kutsal kitabımızda yer alan ayet ve surelerin bir diziliş sistemi, kendine has bir sıralaması ve adlandırması vardır. Kur’an-ı Kerim; ayet, sure, cüz gibi bölümlerden oluşur. Buna da Kur’an’ın iç düzeni denir. Kur’an’ın iç düzenini anlayabilmek ve yüce kitabımızı iyi tanıyabilmek için ayet, sure, cüz kavramları hakkında bilgi sahibi olmamız gerekir.

“Bu (Kur’an), bütün insanlığa bir açıklamadır, takva sahipleri için de bir hidayet ve bir öğüttür.”
(Âl-i İmrân suresi, 138. ayet.)
“Sizin en hayırlınız, Kur’an’ı öğrenen ve öğretenlerinizdir.”
(Buhârî, Fedâilü’l-Kur’an, 21.)
Yukarıdaki ayet ve hadis, ne gibi ilke ve mesajlar içermektedir?

Ayet nedir?

“Ayet”, “Ayete’l-Kürsi” ifadelerini daha önce duydunuz mu?

Ayet kavramı sözlükte; iz, belirti, işaret, nişan, eser, açık alamet, delil, kesin kanıt, ibret gibi anlamlara gelir. Dinî bir terim olarak ise ayet; surelerin içinde yer alan, başından ve sonundan özel işaretlerle ayrılan, farklı sayıda harflerden, bir veya birkaç cümleden oluşan ilahi sözlere denir. (Dînî Terimler Sözlüğü, s. 27; Yusuf Şevki Yavuz, Abdurrahman Çetin, TDV İslam Ansiklopedisi, “Ayet” maddesi, C 4, s. 242; İsmail Cerrahoğlu, Tefsir Usulü, s. 55.)

Kur’an-ı Kerim’de yer alan ayetlerin hepsi aynı uzunlukta değildir. Kutsal kitabımızda iki harften oluşan kısa ayetler de bir sayfadan oluşan ayet de vardır. Örneğin, Yâsîn suresi, “yâ sîn” ayetiyle başlamakta ve bu ayet, iki harften meydana gelmektedir. Bakara suresinin iki yüz seksen ikinci ayeti ise Kur’an’ın en uzun ayetidir ve bir sayfa uzunluğundadır.

Kur’an-ı Kerim’de yer alan ayetlerin hepsi aynı uzunlukta değildir. Kutsal kitabımızda iki harften oluşan kısa ayetler de bir sayfadan oluşan ayet de vardır. Örneğin, Yâsîn suresi, “yâ sîn” ayetiyle başlamakta ve bu ayet, iki harften meydana gelmektedir. Bakara suresinin iki yüz seksen ikinci ayeti ise Kur’an’ın en uzun ayetidir ve bir sayfa uzunluğundadır.

Surelerin içindeki ayetlerin sıralamasını Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) yapmıştır. Bunu, Peygamber Efendimize (s.a.v.), Cebrail (a.s.) bildirmiştir. Allah Resulü (s.a.v.) de kendisine vahyedilen her ayetin, hangi surenin hangi ayetinden sonra yazılacağını vahiy kâtibi olan sahabilerine söylemiştir. Böylece ayetlerin sureler içindeki yeri ile sıralanışı, Resulullah (s.a.v.) hayattayken son ve kesin şeklini almıştır.

Yüce kitabımızda yer alan ayetleri birbirinden ayıran özel işaretlere durak denir. Durakların içine, ayetin numarası da yazılmıştır.
Kur’an’da yer alan bazı ayetlerin özel adı vardır. Örneğin, Bakara suresinin 255. ayeti, “Ayete’l-Kürsi” olarak adlandırılır.

kuran asr hümeze elemtera sure

Sure nedir?

Kur’an’da yer alan surelerden hangilerinin adını biliyorsunuz?
Kur’an-ı Kerim’in iç düzeniyle ilgili bilinmesi gereken kavramlardan biri de suredir. Bu kavram sözlükte; yüksek rütbe, şan, şeref, yüksek bina, binanın bölüm ve katları vb. anlamlara gelir. Dinî terim olarak ise sure, Kur’an-ı Kerim’in besmelelerle birbirinden ayrılmış olan 114 bölümünden her birine denir. (Dînî Terimler Sözlüğü, s. 233; Yusuf Şevki Yavuz, Abdülhamit Birışık, TDV İslam Ansiklopedisi, “Sure” maddesi, C 37, s. 538; İsmail Cerrahoğlu, Tefsir Usulü, s. 57.)

Yüce kitabımız Kur’an’da 114 sure yer almaktadır. Ayetler gibi surelerin uzunlukları da birbirinden farklıdır. Kur’an’da yer alan en uzun sure Bakara suresidir. Bakara suresi 286 ayettir. En kısa sure ise Kevser suresidir. Bu sure 3 ayetten oluşmaktadır. Kur’an-ı Kerim’in ilk suresi Fâtiha’dır. Son sure ise Nâs suresidir.

Peygamber Efendimize (s.a.v.), Mekke Dönemi’nde indirilen sureler Mekki sure, Medine Dönemi’nde indirilen sureler ise Medeni sure olarak adlandırılır.
Tevbe suresi dışındaki bütün sureler, “Bismillâhirrahmânirrahîm.” ifadesiyle başlar.

Surelerin her birinin bir adı vardır. Sureler, isimlerini içinde geçen bir kelimeden, ağırlıklı olarak sözü edilen kişi, konu ya da gruplardan alır. Örneğin, Yunus suresi, Hûd suresi, Yusuf suresi, adlarını içinde geçen peygamberlerden alır. Kıyamet suresinde ağırlıklı olarak kıyametten, Mü’minûn suresinin başında müminlerin özelliklerinden bahsedilir. Cuma suresinde cuma namazının önemine, Kadr suresinde Kadir Gecesi’nin üstünlüğüne değinilir.
Kevser suresi, adını, içinde geçen ‘kevser’ kavramından alır.

Cüz nedir?

“Cüz”, “cüz okumak”, “Amme cüzü” ifadeleri ne anlama gelmektedir?

Cüz kavramı sözlükte; parça, bölüm, kısım, bütünün parçalarından her biri anlamlarına gelir. Bir Kur’an terimi olarak cüz, yüce kitabımızın yirmi sayfadan oluşan otuz bölümünden her birine denir. Cüzler, Kur’an-ı Kerim’in sol taraflarındaki sayfa kenarına konulan bir işaretle gösterilir. Bu işaretin içinde cüzün numarası da yazılıdır.
Kur’an’da, her biri yirmi sayfadan oluşan otuz cüz vardır. Kur’an’ın cüzlere ayrılması, onun hem ezberlenmesinde hem de hatmedilmesinde kolaylık sağlamıştır. Özellikle ramazan aylarında her gün Kur’an’dan bir cüz okunmakta, ramazan sonunda da yüce kitabımız baştan sona okunup bitirilmektedir.
Mealli bir Kur’an’dan, yüce kitabımızın son cüzünü inceleyiniz. Bu cüzde kaç sure olduğunu belirleyiniz.