Dünyamızın hareketleri nelerdir?

Dünyamızın hareketleri nelerdir?
Dünya hareket eder mi?
Dünya’nın kaç türlü hareketi vardır?
KAVRAMLAR
• Gece-Gündüz
• Gün-Yıl
• Dünya’nın dönme ve dolanma hareketinin sonuçları
DÜNYA’NIN DÖNME VE DOLANMA HAREKETİ
Güneş ve Dünya Modeli Etkinliği
Malzemeler
• İki tane farklı büyüklükte köpükten yapılmış küre
• Makas
• Mukavva
• İki raptiye
Önlem Alalım
Makası ve raptiyeyi dikkatli kullanalım.
Nasıl Bir Yol İzleyelim?
1. Dünya ve Güneş modellerini sabitleyerek göstermek için mukavvadan eni 5 cm, boyu 30 cm olan bir dikdörtgen keselim.
2. Büyük küreyi Güneş modeli olacak şekilde dikdörtgenin bir ucuna alttan raptiye ile tutturalım.
3. Küçük küreyi Dünya modeli olacak şekilde dikdörtgenin diğer ucuna alttan raptiye ile tutturalım.
4. Dünya modelinin kendi çevresinde döndüğünden emin olmak için modeli çevirerek kontrol edelim.
5. Güneş’i sabit tutarak Dünya’yı Güneş’in çevresinde döndürelim.
Üzerinde yaşadığımız Dünya’mız hareketsizmiş gibi görünür. Oysa bütün gök cisimleri gibi Dünya’mız da sürekli hareket hâlindedir. Dünya’nın dönme ve dolanma olmak üzere iki türlü hareketi vardır. Her iki hareketin yönü de batıdan doğuya doğrudur. Yukarıdaki görsel, Dünya’nın hem kendi ekseni etrafında döndüğünü hem de Güneş’in etrafında dolandığını göstermektedir.
Dönme ve Dolanma Hareketine Günlük Yaşamdan Örnekler
Elektrik enerjisi üreten rüzgâr türbinleri dönme hareketi yapar.
Geleneksel oyuncaklarımızdan topaç, kurulup bırakıldığında dönme hareketi yapar.
Farklı amaçlarla uzaya gönderilen üç bine yakın yapay uydu, Dünya’nın etrafında dolanma hareketi yapar.
DÜNYA’NIN HAREKETLERİNİN SONUÇLARI NELERDİR?
Güneş Nerede Etkinliği
Malzemeler
• Renkli kalemler
• Pastel boya
Nasıl Bir Yol İzleyelim?
1. Güneş’in konumunu gözlemleyelim. Hareket eden Güneş mi?
2. Gözlemlerimizi deftere yazalım ve resimleyelim.
Dünya’nın Güneş’in etrafında dolandığını biliyoruz. Bu durumun tam tersini düşünelim. Güneş, Dünya’nın etrafında dolansaydı Dünya’da gerçekleşen olaylardan hangileri olmazdı?
Dönme Hareketi Nedir?
Geçen yıl Dünya’mızın küre şeklinde olduğunu öğrenmiştik. Dünya’mız küre şeklinde olduğundan bir tarafı Güneş ışınlarını alırken diğer tarafı alamaz. Güneş ışınlarının ulaştığı yerlerde gündüz, Güneş ışınlarının ulaşmadığı yerlerde ise gece yaşanır. Dünya kendi ekseni etrafında sürekli döner böylece gece ve gündüz birbirini takip eder. Gündüz yaşanan bölgelerde birkaç saat sonra gece yaşanır. Dünya kendi ekseni etrafında bu dönüşünü 24 saatte tamamlar. Bu süre bir gün olarak kabul edilir.
Güneş mi Yoksa Dünya mı Hareket Ediyor?
Güneş’in her sabah doğudan doğduğunu, öğlen en tepede olduğunu, akşam ise batıdan kaybolduğunu gözlemleriz. Bu şekilde gözlemlediğimiz için Güneş’in hareket ettiğini düşünürüz. Dünya, batıdan doğuya doğru kendi ekseni etrafında döner. Bu nedenle Güneş’i farklı yerlerdeymiş gibi görürüz.
Dolanma Hareketi
Dünya kendi etrafında dönme, Güneş’in etrafında dolanma hareketi yapar. Dolanma hareketinin yönü batıdan doğuya doğrudur. Dünya, Güneş’in etrafındaki dolanımını 365 gün 6 saatte tamamlar. Bu süre bir yıl olarak kabul edilir. Dünya’nın dolanma hareketi sonucunda mevsimler oluşur.
İnsanlar, ilk çağlardan itibaren gök bilimine merak salmışlardır. İlk tartışmalar Dünya’nın sabit olup Güneş’in Dünya’nın etrafında döndüğü yönündedir. 17. yüzyılda Galileo Galilei (Galileyo Galileyi), Dünya’nın yuvarlak olduğunu ve Güneş’in etrafında dolandığını söylemiş ancak dönem şartları gereği fikrinden vazgeçmek zorunda kalmıştır. Günümüzde ise uzaya fırlatılan uydular ile Dünya ve Güneş hakkında her geçen gün daha çok bilgiye sahip oluyoruz.