Başlıca İbadetler nelerdir?
Bildiğiniz ibadet çeşitleri hangileridir?
Dinimizin yapılmasını emrettiği bazı ibadetler vardır. Namaz, oruç, hac ve zekât bunlardandır. Hem Kur’an-ı Kerim’de hem de Peygamberimizin hadislerinde bu ibadetlerin önemi vurgulanmaktadır. Peygamberimiz bu ibadetlerin İslam’ın temelini oluşturduğunu şöyle ifade etmiştir: “İslam’ın beş temel esası vardır. Bunlar Allah’tan başka ilah olmadığına, Hz. Muhammed’in Allah’ın elçisi olduğuna tanıklık etmek, namaz kılmak, ramazan orucunu tutmak, zekât vermek ve hacca gitmektir. (Buharî, İman, 70.)
İslam’da emredilen ibadetler yerine getirilmelidir. Ergenlik çağına gelmiş, sağlıklı Müslümanların ibadetleri yerine getirmesi gerekmektedir.
Yapılışları bakımından ibadetler üçe ayrılır.
1- Bedenle Yapılan İbadetler: Namaz, Oruç
2- Malla Yapılan İbadetler: Zekât, Sadaka
3- Hem mal hem de bedenle yapılan ibadetler: Hac
Namaz, Kur’an-ı Kerim’de yer alan pek çok ayette yerine getirilmesi emredilen bir ibadettir. Allah’a kulluk etmek, onu anmak amacıyla yapılır. “Şüphe yok ki ben Allah’ım. Benden başka ilah yoktur. O hâlde bana ibadet et ve beni anmak için namaz kıl.” (Tâhâ suresi, 14. ayet.) ayetinde bu durum ifade edilmektedir.
Ergenlik çağına gelmiş, akıl sağlığı yerinde olan her Müslümana namaz farzdır. Farz namaz, günün belirli vakitlerinde beş defa kılınır. Beş vakit namazın dışında, haftada bir defa kılınan cuma namazı, yılda iki kez kılınan bayram namazı ve ramazan ayı boyunca yatsı namazından sonra kılınan teravih namazı da vardır.
Namaz kılınırken bazı ayet ve dualar okunur. Bu sırada da ayakta durma (kıyam), eğilme (rükû), yere kapanma (secde) ve oturma (kâde) hareketleri yerine getirilir.
“Namaz, dinin direğidir.”
Peygamberimiz, namazı dinin direği olarak nitelendirmiştir. (Müslim, Salat, 15.)
Dinimizde farz olan ibadetlerden biri de oruçtur. Akıl ve beden sağlığı yerinde, ergenlik çağına ulaşmış Müslümanlar oruç tutmakla yükümlüdür. Bu ibadet, Allah’a kulluk etmek amacıyla belirli bir süre yeme, içme gibi birtakım bedensel isteklerimizden kendimizi uzak tutarak yerine getirilir. Farz olan oruç ramazan ayında tutulur. Kur’an-ı Kerim’de, “Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakınmanız için oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi size de farz kılındı.” (Bakara suresi, 183. ayet.) buyrularak orucun dinî bir yükümlülük olduğu belirtilir.
Hac da İslam dininin farz kıldığı ibadetlerdendir. Akıllı ve ergenlik çağına ulaşmış, dinen zengin sayılan Müslümanlar ömürlerinde bir defa hacca gitmekle yükümlüdürler. Hac hem mal hem de bedenle yapılan bir ibadettir. Bu ibadet, Suudi Arabistan’ın Mekke şehrinde bulunan ve Müslümanların kıblesi olan Kâbe’yi ziyaret ederek, tavaf yaparak ve Arafat’ta bir süre durarak (vakfe) yerine getirilir. Hac dönemi dışında yapılan Kâbe ziyaretine ise umre denir. Kur’an’da hacla ilgili pek çok ayet vardır. Bunlardan birinde, “…Yolculuğuna gücü yetenlerin haccetmesi, Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır…” (Âl-i İmrân suresi, 97. ayet.) buyrulmaktadır.
Kâbe’nin etrafını ibadet maksadıyla dualar okuyarak yedi defa dönmeye tavaf adı verilir. Bu yedi dönüşün her birine ise şavt denir.
Zekât, dinimizce zengin sayılan, akıllı ve ergen Müslümanların sahip oldukları mal veya paranın kırkta birini her yıl, ihtiyacı olan kimselere ibadet maksadıyla vermesidir. Kur’an’da, “Namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin. Kendiniz için her ne iyilik işlemiş olursanız Allah katında onu bulursunuz. Şüphesiz Allah bütün yaptıklarınızı görür.” (Bakara suresi, 110. ayet.) buyrularak zekât vermenin dinî bir yükümlülük olduğu belirtilir. Ramazan ayında verilmesi gelenek hâline gelmiş olmakla beraber zekât ibadeti yılın herhangi bir zamanında yerine getirilebilir.
